آیا میلیاردها سال پیش در سیاره زهره حیات وجود داشته است؟
تاریخ انتشار: ۱۴ آبان ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۰۲۹۸۲۱
ایتنا - ترکیبات کنونی جو و فشار سطحی سیاره زهره فقط بر اثر رانش، کشش و لغزش صفحههای قارهای ممکن است به وجود آمده باشد.
یافتههای پژوهشهای جدید دانشمندان نشان میدهد که سیاره زهره میلیاردها سال پیش احتمالا صفحههای تکتونیکی شبیه به این صفحهها در کره زمین داشته است. به گفته دانشمندان، یافتههای جدید این احتمال را مطرح میکند که چهبسا این سیاره دوم منظومه شمسی- بعد از عطارد که نزدیکترین سیاره به خورشید است- زمانی دارای حیات نیز بوده است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش ایتنا و به نقل از ایندیپندنت، امروزه با نگاه کردن به سیاره زهره و توجه به دمای این داغترین سیاره در منظومه شمسی، که میتواند سرب را ذوب کند، تصور میکنیم این سیاره ابدا نمیتواند میزبان حیات باشد. این سیاره بهقدری داغ است که حتی امکان وجود حیات، آنگونه که میشناسیم، ولو در سادهترین نوع، در آن وجود ندارد.
اما بر اساس پژوهشهای جدید، زهره در گذشته بسیار متفاوت بوده است. پژوهشگران دانشگاه براون با جمعآوری و بررسی دادههای جوی و الگوسازی رایانهای موفق شدند تاریخچه احتمالی صفحههای تکتونیکی سیاره زهره را الگوسازی کنند.
نتایج این بررسی نشان داد که ترکیبات کنونی جو و فشار سطحی سیاره زهره فقط بر اثر رانش، کشش، و لغزش صفحههای قارهای در زیر یکدیگر ممکن است به وجود آمده باشد.
مت ولر، نویسنده اصلی این مقاله پژوهشی از مرکز پژوهشهای قمری و سیارهای هیوستون، میگوید یکی از نکات مهم این مقاله آن است که بهاحتمال زیاد، روزگاری دو سیاره در منظومه شمسی همزمان صفحههای تکتونیکی داشتهاند. به عبارت دیگر، زهره نیز همان سازوکار زمینساخت صفحهای را داشته که امکان حیات روی زمین را، به شکلی که میشناسیم، فراهم کرده است.
همزاد شیطانی زمین
اینجا در سیاره ما زمین، فرایندهای تکتونیکی طی میلیاردها سال سبب شکلگیری بسیاری از ویژگیهای زمینشناختی، از جمله قارهها و کوهها، شده است. مهمتر از همه، تکتونیک صفحهای در زمین نیز شرایط شیمیایی خاصی را به وجود آورد که دمای سطح سیاره ما را تثبیت و پیدایش حیات را امکانپذیر کرد.
زهره، با اینکه همزاد زمین نامیده میشود و به ما نزدیک است، با داشتن دمای سطحی ۴۶۴ درجه سانتیگراد به شکلی متفاوت از زمین تکامل پیدا کرده است. یکی از علتهایی که دانشمندان برای این تفاوت ذکر میکنند این است که زهره دارای یک صفحه واحد است؛ درپوشی بیحرکت که حرکت و نشت گاز از درون سیاره به جو آن را محدود کرده است.
اما ولر و همکارانش میگویند که سیاره زهره همیشه این طور نبوده است و این سیاره، که اندازه، جرم، حجم، و چگالیاش مشابه زمین است، احتمالا بین ۳.۵ تا ۴.۵ میلیارد سال پیش، صفحههای تکتونیکی متحرکی داشته است. اگر این حدس علمی دانشمندان درست باشد، این موضوع میتواند فراوانی نیتروژن و دیاکسید کربن را که امروزه در جو زهره میبینیم توضیح دهد.
دانشمندان هنگام الگوسازی زهره بر اساس این فرضیه که زهره یک صفحه واحد دارد دریافتند که با این فرضیه نمیتوان عناصر موجود در جو زهره امروزی را توضیح داد.
از این رو، این فرضیه را مطرح کردند که در گذشته، حالتهای متفاوتی از صفحههای تکتونیکی در سیاره زهره وجود داشته است و این موضوع احتمال وجود حیات میکروبی در گذشتههای دور در این سیاره را بیشتر میکند.
در عین حال، این کشف دیدگاههای جدید و اصول پیچیدهتری را درباره جستوجوی حیات در دیگر نقاط کیهان مطرح میکند. از این رو، اینکه دانشمندان بپرسند «آیا سیارهای که میبینیم میتواند میزبان حیات باشد یا نه؟» ممکن است کافی نباشد. برای پاسخ دادن به این پرسش، لازم است گذشته سیاره را نیز بررسی کنیم.
به گفته دانشمندان، این بررسی برای شناخت بهتر دیگر اجرام منظومه شمسی نیز کاربرد دارد. برای نمونه، در بررسی اجرامی مانند قمرهای اقیانوسی مشتری و زحل، بهویژه قمر اروپا، که به نظر میرسد زمینساخت صفحهای شبیه به زمین داشته باشد، و همچنین در بررسی سیارههای فراخورشیدی، یعنی سیارههایی که در نقاط دیگر کیهان دور ستارههایی شبیه به خورشید ما در گردشاند، میتواند مفید باشد.
الکساندر ایوانز، یکی از نویسندگان این مقاله پژوهشی، میگوید این بررسی نشان میدهد که سیارهها ممکن است با گذر زمان در ناحیه سکونتپذیر پیرامون خورشید قرار بگیرند یا سکونتپذیری را از دست بدهند. از این رو، این طور نیست که هر سیاره همواره و همیشه در ناحیه سکونتپذیر بماند.
برای بررسی میدانی آنچه دانشمندان در این مقاله کشف کردهاند، لازم است دستکم تا سال ۲۰۳۱ صبر کنیم. در آن سال، ناسا کاوشگری به نام داوینچی را به جو زهره میفرستد و این کاوشگر احتمالا پاسخ بسیاری از پرسشهای ما را خواهد یافت.
یکی از پرسشهای اساسی که اکنون باید به آن پرداخته شود این است: چه چیزی موجب شد که صفحههای تکتونیکی زهره تغییر کند و چرا شرایط این سیاره بسیار متفاوت با شرایط زمین شده است؟
به گفته ولر، این گام مهم بعدی در شناخت زهره و بررسی تکامل این سیاره و حتی سرنوشت زمین خود ما خواهد بود. دانشمندان قصد دارند بررسی کنند و ببینند که چه شرایطی زمین را به همان مسیر مشابه با زهره خواهد انداخت و چه شرایطی میتواند به زمین امکان دهد که همچنان زیستپذیر و سکونتپذیر بماند.
منبع: ايتنا
کلیدواژه: سیاره زهره کیهان زمین ناسا سیاره ناهید ونوس صفحه های تکتونیکی منظومه شمسی سیاره زهره سکونت پذیر صفحه ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.itna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ايتنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۰۲۹۸۲۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مرگ و زندگی ما به دست میدان مغناطیسی زمین است!
به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، بدون میدان مغناطیسی زمین ، پرتوهای خورشیدی میتوانند پوشش اتمسفر سیاره را بشکنند و باعث افزایش سطح تابش مضر در سطح زمین شوند. این تابش مضر میتواند به سلولهای زنده و جانداران آسیب برساند و در نتیجه، زمین نابارور و غیرقابل زندگی شود.
به نقل از تکراتو، بسیاری از عوامل باید به درستی با هم هماهنگ میشدند تا زمین برای سکونتگاه مناسب باشد. نه تنها باید سیاره دقیقاً در فاصله مناسبی از خورشید قرار داشته باشد، بلکه باید سنگی، دارای آب مایع در سطح (منظور جنس سیاره زمین که از سنگ است و در آن آب وجود دارد) و دارای مواد مناسب برای زندگی باشد و البته از میدان مغناطیسی نیرومندی برخوردار باشد که از تابش خطرناک خورشید و فضای بینستارهای جلوگیری کند تا به سطح نرسد.
ضعف میدان مغناطیسی زمین میتواند زمین را به سمت خشکسالی و تغییرات جوی بکشاند؟گرچه میدان مغناطیسی سیاره عمدتا ثابت است، اما در طول زمان نوساناتی هم دارد. در یک مطالعه جدید، دانشمندان دانشگاه راچستر نقطه ضعف آن را در تاریخ زمین شناسایی کردند که بسیار عجیب است. تصور کنید، زمانی که میدان مغناطیسی زمین ضعیف و اشعههای خورشیدی مستقیما به زمین میتابید، این اتفاق میلیونها سال قبل از پیدایش انسان رخ داد. عجیب اینجاست که این اتفاق باعث انقراض جمعی نشد. ممکن بود فکر کنیم که زمین در این شرایط نابارور میشود و حیات پیچیده نمیتواند پدیدار شود، اما به طرز عجیبی، زندگی ادامه پیدا کرد.
مواد باستانی به دلیل ذرات مغناطیسی در آنها وجود دارند، میتوانند تاریخچهای از قدرت میدان مغناطیسی زمین را در آن زمان نگه دارند. پژوهشگران راچستر این میدان مغناطیسی را در نمونههایی که از بلورهای فلدسپات و پیروکسن که مربوط به بیش از ۲ میلیارد سال پیش بود، با نمونههایی که از ۵۹۱ میلیون سال پیش باقی مانده را با یکدیگر مقایسه کردند. آنها متوجه شدند که نمونههای قدیمی رکوردی از میدان مغناطیسی با قدرت مشابه با امروز ثبت کردهاند، اما نمونههای جوان نشان دادند که میدان مغناطیسی در آن زمان فقط ۳٪ از قدرت فعلی خود بود؛ خیلی ضعیفتر چیزی که تاکنون میدانستیم.
برداشت یک هنرمند از دوره زمینشناختی ادیاکاران، زمانی که میدان مغناطیسی زمین در ضعیفترین تصویر دانشگاه روچستر بود / Michael Osadciwبه نظر میرسد که این میدان مغناطیسی ضعیف قبل از اینکه قدرت سابق خود را بازیابد، حداقل ۲۶ میلیون سال طول کشیده است. در این دوران، هسته داخلی زمین سخت و جامد و میدان مغناطیسی زمین تقویت شده بود. این اتفاق از دیدگاه تحقیقاتی تیم موردنظر ادامه یافته و تایید شده بود. به طور کلی، وقتی که هسته داخلی سیارهها سرد و جامد میشود، فرایندی به نام “تبدیل فوقالعاده” رخ میدهد که به تولید میدان مغناطیسی قوی کمک میکند. این میدان مغناطیسی قوی موجب استحکام و پایداری بیشتر میدان مغناطیسی زمین میشود، که از نظر زمینشناسی و زندگی روی زمین بسیار مهم است.
این جمله به معنای این است که وقتی که میدان مغناطیسی زمین ضعیف میشود، بیشتر تابشهای کیهانی به عمق جو زمین نفوذ میکنند. اگر این اتفاق امروز رخ دهد، احتمالاً موجب ایجاد حوادث انقراض جمعی موجودات زنده خواهد شد. اما به طرز جالبی، این نقطه ضعف تاریخی ممکن است در فرآیند تکامل نیاکان همه حیوانات مؤثر بوده باشد.
به طور توضیحی، وقتی که میدان مغناطیسی ضعیف میشود و بیشتر تابشهای کیهانی به سطح زمین میرسد، این باعث افزایش مقدار ذرات باردار در جو زمین میشود. این ذرات باردار میتوانند باعث ایجاد تغییرات شیمیایی در اتمسفر شوند، از جمله افزایش سطح اکسیژن. افزایش اکسیژن میتواند به تغییراتی در اکوسیستم زمین و نهایتاً به فرگشت حیوانات منجر شود. بنابراین، این نقطه ضعف ممکن است به نحوه فرگشت نیاکان حیوانات کمک کرده باشد و در پیشرفت آنها نقش داشته باشد.
دوره زمینشناختی ادیاکاران که از ۶۳۵ تا ۵۳۹ میلیون سال پیش به طول انجامید، مرحلهای کلیدی در فرگشت حیات روی زمین بود. در این دوره بود که اولین موجودات چندسلولی پیچیده ظاهر شدند، اما آنها به ندرت شبیه جانداران امروزی بودند و عمدتاشبیه دیسکها، لولهها، پرهها، دوناتها یا فقط “کیسههای خاکی پر از گل” بودند. در واقع، دانشمندان نمیتوانند حتی متوجه شوند که این جانداران، جلبکها، قارچها، یا نسخههای اولیه از گیاهان یا حیوانات بودند.
فسیلی عجیب از Dickinsonia، که در دوره ادیاکاران وجود داشته است. کشف شده توسط Shuhai Xiao از دانشگاه ویرجینیابه نظر میرسد بیشتر این گونههای عجیبالخلقه در دوره بعدی، کمبرین، از بین رفتند. در این دوره زمانی حیات شکوفایی عظیمی را شاهد بود و تعداد زیادی از گونههای مختلف و انواع تازه حیات به وجود آمدند. این اتفاق ممکن است به عنوان انقلابی در تاریخ زمین مطرح شود، زیرا شکلهای مختلفی از حیات ایجاد شد که تا پیش از آن وجود نداشت.
به طور ساده در واقع بعد از انفجار عظیمی که در دوره ادیاکاران رخ داد، اکسیژن در سطح زمین افزایش پیدا کرده و باعث شد موجوداتی که تا قبل از این وجود نداشتند به وجود بیایند.
به عبارتی وقتی میدان مغناطیسی زمین ضعیف میشود، بیشتر تابشهای خارجی میتوانند به جو زمین نفوذ کنند. این تابشها باعث باردار کردن ذرات جو میشوند و این ذرات میتوانند اتمهایی مانند هیدروژن را از جو برداشت کنند. اگر مقدار کافی از این اتمهای هیدروژن به فضا بروند، اتمهای اکسیژن در جو تجمع پیدا میکنند (بهجای اینکه با هیدروژن واکنش دهند و بخار آب تولید کنند). این افزایش اکسیژن در هوا به رشد و تقویت حیات کمک میکند.
اگر داستان ارائهشده درست باشد، نشان میدهد که شانس قابل توجهی وجود داشته است که زندگی پیشرفته قادر به فرگشت شود. اگر میدان مغناطیسی زمین به حالت ضعیف باقی میماند، زمین ممکن بود به جای حفظ آب و شرایط مساعد برای زندگی، به سمت شرایط مشابه مریخ امروز حرکت کند.
جان تاردونو، یکی از نویسندگان این مطالعه میگوید: «اگر میدان مغناطیسی زمین بعد از دوره ادیاکاران به شدت ضعیف باقی میماند، احتمالاً زمین به شکلی که امروزه میبینیم، باقی نمیماند و ممکن بود به آرامی خشک شود و آب از سطح زمین ناپدید شود.»
۵۴۳۲۳
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1903305